BARBARA POŚPIECH
Życie artystyczne naszego liceum - to wieloletni dorobek pracy zmieniających się "roczników" młodzieży, która w różnorakich formach i zespołach artystycznych rozwija swoje zainteresowania, talenty i upodobania. Zespoły artystyczne stwarzają olbrzymie możliwości rozwijania uczuć artystycznych, patriotycznych i obywatelskich, uczą wrażliwości na piękno słowa i jego głęboki sens. Uświetniają nie tylko okolicznościowe imprezy środowiskowe, państwowe i szkolne. Są nieodłączną cząstką życia szkolnego, owego "drugiego domu", w którym odkrywa się i zgłębia nie tylko tajemnice wiedzy, ale również korzysta z przyjemnej i pożytecznej rozrywki, "zdrowej" krytyki, innymi słowy – odpoczywa i bawi.
Nie sposób w tym krótkim zarysie działalności zespołów artystycznych pomieścić wszystkie sukcesy i laury młodzieży różnych generacji "wiekowych", nie podobna jednakże pominąć tych, o których winien wiedzieć i pamiętać każdy Czarniecczyk.
Wszystkie zespoły na przestrzeni prawie 30 lat ściśle ze sobą zawsze współpracują i zgodnie koegzystują w tworzeniu i przygotowywaniu programów, koncertów audycji dających odbiorcom radość, rozrywkę i wzruszenie. Biorą udział we wszystkich uroczystościach szkolnych wynikających z kalendarza imprez, prowadzą ożywioną działalność środowiskową koncertując w zakładach pracy (Kombinat Cementowy, ChZO, Klub Garnizonowy, Straż Pożarna, Klub Seniora, MDK, WDK i inne). Na swoim koncie artystycznym mają również wyjazdy poza teren miasta Chełma i województwa. Wystarczy przypomnieć miejscowości: Krasnystaw, Siennica Różana, Rejowiec, Opole Lubelskie, Kazimierz, Chorzów, Tarnów, Rzeszów etc. Cieszyły się i cieszą wielką popularnością i aplauzem odbiorców różnych profesji i wieku.
Do najbardziej popularnych i liczących się w szkole zespołów należą: Szkolny Teatr Dramatyczny, Koło Recytatorskie, Klub Żywego Słowa "Oksymoron", Szkolny Kabarecik "Balonik", zespoły wokalno-instrumentalne i rockowe: "Akord", "Czarnuchy", "Decymki" i "Non troppo", kapela obecna "Capella" oraz zespoły taneczne.
Szkolny Teatr Dramatyczny.
Założycielem, kierownikiem artystycznym i reżyserem była nieodżałowanej pamięci Kazimiera Pieracka, sekretarka naszej szkoły, wspaniały człowiek, wielki przyjaciel młodzieży. To dzięki niej od 1951 roku istniał i działał na terenie szkoły ów dziecięco-młodzieżowy Teatr Dramatyczny, który pozostawił niebagatelny dorobek artystyczny w postaci wielu sztuk scenicznych cieszących się kompletami widowni w naszej auli (obecnie SP nr 9) i wystawianych również w sali widowiskowej PDK dla szerszego grona odbiorców.
Największą popularnością cieszyły się takie pozycje repertuarowe jak: "Młoda Gwardia", "Księżniczka na grochu", "Królewna Śnieżka", "Najdzielniejszy z rycerzy", "Dwie Marysie", "Smok i królewna" i inne. Niestety, przedwczesna śmierć Kazimiery Pierackiej (9 czerwca 1966 roku przerwała tę piękną, ambitną i pożyteczną. zwłaszcza dla dzieci, pracę.
Koło Recytatorskie.
Na pierwszy powojenny Zjazd Czarniecczyków (wrzesień 1957) recytatorzy tamtych lat przygotowali wzruszający montaż poetycko-muzyczny pt. "Spotkanie teraźniejszości z przeszłością". Wielki swój udział w tym programie miała Pelagia Matysiak, wówczas nauczycielka chemii (obecnie przebywająca na emeryturze), która sprawowała opiekę i kierownictwo artystyczne nad zespołem. Pełna energii, werwy, niezwykłych pomysłów, zaangażowania i życzliwości, potrafiła zjednać sobie młodzież, zyskać jej wielką sympatię i przywiązanie.
Od września 1958 r. opiekunem Koła Recytatorskiego zostaje nauczycielka języka polskiego Barbara Pośpiech i prowadzi je do roku 1981 włącznie. Dotychczasowe formy recytacji indywidualnej, najczęściej statycznej, poddane zostają pewnej reorganizacji zarówno pod względem formy wyrazu jak i warsztatu pracy. Wprowadzono recytację "uruchomioną" z towarzyszeniem akompaniamentu, efektów świetlnych, akustycznych i innych pozagłosowych rekwizytów wspomagających. Recytatorzy "garnęli" się do zespołu, gdyż umożliwiało to im wyzwalanie własnej inwencji, rozpasjonowali się pięknem słowa poetyckiego, przeżywali, czuli, że są potrzebni.
Od 1965 roku Koło Recytatorskie zmieniło nazwę na Szkolny Teatr Poezji. Nie sposób wymienić wszystkich osiągnięć czy koncertów tego teatru, toteż ograniczę je do najbardziej liczących się i udanych. Oto tytuły niektórych z nich: "Ślubujemy Ci Hetmanie Polny" (III Zjazd Czarniecczyków), "Najbliższe sercu", "Będziemy pamiętać", "Wiej wietrze", "Pójdźmy wraz z ziemią na gwiezdne szlaki", "My z drugiej połowy 20-go wieku", "Przez świat idące wołanie", "Strofy o miłości", "Pokłon Rewolucji" i inne.
Laureaci Ogólnopolskich Konkursów Recytatorskich: Beata Możdżeńska - I miejsce (1964 r.), Zdzisława Linde - II miejsce (1966 r.), Anna Korgo - II miejsce (1975 r.) oraz Jan Czechowicz i Elżbieta Hołysz - wyróżnienia za interpretację w 1972 roku.
Klub Żywego Słowa "Oksymoron"
Kontynuacją tradycji recytatorskich szkoły jest Teatr Poezji o nazwie "Oksymoron" działający od września 1981 r. Opiekę nad zespołem sprawuje nauczycielka języka polskiego o wielkim sercu dla poezji i teatru Elżbieta Pietrzykowska. Młodzież pod jej kierownictwem uczestniczy bardzo aktywnie we wszystkich uroczystościach szkolnych i środowiskowych ustawicznie przygotowując ambitne programy z ciekawymi rozwiązaniami scenograficznymi. "Oksymoron" w ciągu niespełna 4 lat zdobył wielką popularność i sympatię publiczności.
Efekty pracy znalazły potwierdzenie w sukcesach młodego zespołu, który z uwagi na aktywne uczestnictwo stał się znany nawet na forum krajowym. Wyróżnienia w wojewódzkich eliminacjach XVII, XVIII i XIX Ogólnopolskich Konkursów Recytatorskich uzyskali recytatorzy w osobach: B. Masłowska, J. Pater, J. Łukasik, a Beata Pietrzykowska otrzymała wyróżnienie w eliminacjach centralnych w 1981 r. W br. uczennica Jolanta Olbryk zakwalifikowała się na eliminacje XX Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego. Do najnowszych osiągnięć zespołu należą m.in. zdobycie I miejsca w wojewódzkim przeglądzie Zespołów Teatralnych w 1981 r. i II miejsce w 1983 r. oraz uczestniczenie w centralnym pokazie Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Amatorskich w Rzeszowie i zdobycie tam wyróżnienia.
Szkolny Kabarecik "Balonik"
Kabaret ten stanowi odrębny rozdział życia artystycznego szkoły, posiada zupełnie inny charakter pracy, rozrywki, zabawy.
Historia jego postania sięga 1966 r., gdy uczeń Izydor Giewerc wystąpił z propozycją założenia tego typu zespołu. Młodzież entuzjastycznie zaakceptowała pomysł i zaczęło się. Opiekunem, kierownikiem artystycznym i reżyserem zespołu została Barbara Pośpiech.
Z uwagi na specyficzny charakter pracy owego "Krzywego zwierciadła satyry" Balonik rychło zdobył wielką popularność. Członkowie zespołu podpatrują przebogate realia życia uczniów i nauczycieli i zręcznie (bez złośliwości) przetwarzają je na rymowane teksty, piosenki, skecze czy inne scenki rodzajowe.
To właśnie rejestrowanie życia "na gorąco", pełne humoru, dowcipu, zabawy staje się niemal potrzebą i tradycją takich imprez szkolnych jak: Dzień Nauczyciela, Studniówka, Dzień Kobiet itp.
"Balonik" cieszył się również sympatią i popularnością wśród społeczeństwa Chełma i innych miejscowości. Pamiętne wyjazdy do Chorzowa, Opola, Kazimierza (wyjazdowe sesje popularnonaukowe) bardzo wspierane i propagowane przez ówczesnego dyrektora Leszka Kulikowskiego, brawa, kamery dawały uczestnikom dużą satysfakcję. Byli szczęśliwi, że potrafili przywołać uśmiech na często zmęczone twarze, że uczą i bawią, zapewniają odpoczynek i przyjemne odprężenie od kłopotów dnia codziennego. Słynna "trzynastka" w osobach: B. Orlicz, E. Naumowicz, G. Wronki, B. Kornas, J. Bogusz, L. Kusiak, A. Egierta, Z. Moskala, J. Markowskiego, E. Manaja, T. Gryca, A. Frąckowiak, i I. Giewerca - dzisiaj ludzi na odpowiedzialnych stanowiskach, na pewno utkwiła w pamięci im współczesnych.
Kontynuatorami tradycji "Balonika" byli w następnych latach nie mniej zasłużeni członkowie zespołu: R. Mielniczuk (zginął w wypadku samochodowym), L. Błazucki, W. Góra, A. Seweryn, I. Wajs, W. Klimowicz, J. Misiec, W. Kałabuń i inni, których nie sposób wymienić. Mimo upływu lat "Balonik" żyje, rozbrzmiewa humorem, daje radość innym, bawi, wzrusza, wychowuje.
Zespoły muzyczne.
Początki zespołów muzycznych w szkole sięgają odległej przeszłości. Do roku 1966 istniał ambitny chór mieszany pod kierownictwem nieżyjącego już nauczyciela Franciszka Ducha. To on właśnie zapoczątkował ruch muzyczny w szkole, potrafił zachęcić młodzież do aktywnego uczestnictwa w zajęciach i rozwijać wrażliwość na piękno sztuki muzycznej.
Godnym kontynuatorem i następcą zostaje od września 1966 r. zdolny, pełen świeżych pomysłów nauczyciel wychowania muzycznego - Roman Radzięciak, który do obecnej chwili kieruje zespołami osiągającymi bardzo liczące się w województwie i kraju sukcesy.
W latach sześćdziesiątych mimo trudności "sprzętowych" powstają pierwsze zespoły rockowe, do których należą: "Akord" (1966), "Czarnuchy" (1966-71) oraz równolegle działający zespół wokalny "Decymki".
W tym okresie zespoły skupiały wielu uczniów, lecz najbardziej utrwaliły się w pamięci takie nazwiska jak: Liliana Kusiak, Ryszard Mielniczuk, Krzysztof Pietrykowski, Janusz Zdunek. Lata osiemdziesiąte są kontynuacją tradycji tych zespołów, które działają w dalszym ciągu zmieniając tylko skład osobowy wraz ze "zmianą warty uczniowskiej". Do najpopularniejszych członków zespołu tego okresu należeli absolwenci: E. Góra, B. Lewczuk, T, Romaszko, A. Kratiuk, M. Deneka i wielu innych.
W roku 1977 powstaje pierwsza kapela podwórkowa, której tradycje kontynuuje obecna "Capella", ciesząca się dużym powodzeniem i popularnością. Doniosłym i satysfakcjonalnym osiągnięciem tego zespołu jest zdobycie I-go miejsca na IV Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Orkiestr Podwórkowych w Przemyślu (maj 1985).
Pod koniec lat osiemdziesiątych rozpoczyna działalność zespół kameralny "Non troppo", wzruszający delikatnością brzmienia i bezpretensjonalnością. Wokalistka zespołu Lilianna Kowal stworzyła tu specyficzny i niepowtarzalny styl artystycznego przekazu.
Obok wymienionych zespołów istnieje także chór szkolny, a jego dotychczasowa działalność tak potrzebna szkole zapowiada jak najlepsze prognozy. W maju br. w przeglądzie wojewódzkim chórów szkół ponadpodstawowych zdobył I miejsce.
Uczestnicy zespołów muzycznych wielokrotnie brali udział w przeglądach artystycznych, konkursach i festiwalach zajmując pierwsze i drugie miejsca oraz wyróżnienia. Tradycją stał się niemal udział uczennic naszej szkoły - reprezentacji województwa chełmskiego - w okręgowych eliminacjach Piosenki Radzieckiej i ich zwycięstwa. Są to: Bożena Lewczuk - 1975 r., Lilianna Kowal - 1979 r. i Maria Powaga - 1983 i 84 r., która ponadto w Konkursie Piosenki Żołnierskiej "Kołobrzeg 85" zdobyła I miejsce i weźmie udział w eliminacjach w Kołobrzegu.
Ciekawa i ambitna praca zespołów jak również ich osiągnięcia są niewątpliwą zasługą i udziałem opiekuna R. Radzięciaka, pełnego zaangażowania i inicjatywy w poszukiwaniu i w stosowaniu coraz to nowszych i oryginalniejszych form wyrazu artystycznego.
Zespoły taneczne.
"Weteranem" ruchu artystycznego szkoły jest zespół taneczny założony w roku 1950 przez niezrównaną, pełną oddania, zaangażowania i pasji nauczycielką wf Ninę Piątkowską. Zespół powstał na terenie Gimnazjum im. Królowej Jadwigi, a po połączeniu tej szkoły z Gimnazjum im. St. Czranieckiego stał się zespołem koedukacyjnym działającym dotychczas.
Gdy szkolni tancerze pojawiają się na scenie, barwnie i estetycznie ubrani, witani są niezwykle rzęsistymi oklaskami i niemilknącymi brawami. W 1969 roku w powiatowych i wojewódzkich eliminacjach tanecznych zespół zdobył I miejsce. W 1979 roku wyjeżdżał do ZSRR, gdzie reprezentował województwo chełmskie. W lutym 1983 r. (ferie zimowe) i w czasie wakacji 1984 r. uczestniczył dwukrotnie w obozach wypoczynkowych organizowanych przez MDK w Krynicy Morskiej. W czasie tego pobytu brał udział w licznych koncertach dla publiczności i kuracjuszy tego wypoczynkowego ośrodka. Jednocześnie współuczestniczy w wyjazdowych sesjach popularnonaukowych organizowanych przez szkołę oraz inne instytucje.
Niezwykłą popularność zapewnia zespołowi jego opiekunka, w obecnej chwili emerytowana nauczycielka, która nie szczędzi sił, niepożytej energii i cennego czasu, aby podtrzymywać cenne tradycje szkoły. W jej portrecie osobowym odnajdujemy "duszę" zespołu, prawdziwego przyjaciela młodzieży, pełnego serca człowieka i wychowawcę.
Ten skromny przegląd działalności zespołów artystycznych nie jest w pełni adekwatny w całokształcie ich pracy. Jest to na pewno wysiłek bardzo duży i trudny, wymagający wielkiego nakładu pracy, czasu, cierpliwości i zaangażowania. Najbardziej w tej kwestii zorientowani są ci, którzy bezpośrednio w tej pracy tkwią i są odpowiedzialni za swoje "poletka działania" artystycznego. Jej inność, poszukiwawczy charakter i różnorodność form są jakoby dopełnieniem życia szkolnego i jego pełniejszego obrazu. Niektórzy uczestnicy zespołów artystycznych, absolwenci liceum studiują na wybranych kierunkach artystycznych wyższych uczelni uprawiając profesjonalnie lub amatorsko sztukę aktorską czy muzyczną. Wystarczy przypomnieć nazwiska R. Mielniczuka, K. Pietrykowskiego, J. Czechowicza, M. Daszkiewicz i innych.
Osiągnięcia zespołów, laury ich uczestników - to olbrzymia satysfakcja nie tylko dla nich samych, lecz dla szkoły, dla nas wszystkich, dla całej społeczności Czarniecczyków.
Barbara Pośpiech